Wat is mindfulness en hoe helpt het je? - Healthy inspirations
×

Artikel

Wat is mindfulness en hoe helpt het je?

Door Jelita Altman

Ervaar minder stress en negatieve emoties door volledig aanwezig en betrokken te zijn bij alles wat je op dit moment doet. Bewust zijn van je gedachten en gevoelens en vrij van afleiding en oordeel.

Mindfulness. Een Engels woord. Zoals wel vaker met Engelse woorden, heeft dit woord geen perfecte vertaling naar het Nederlands. Net zoals het Nederlandse woord ‘gezellig’, dat, wanneer je het wilt vertalen, geen perfecte gelijke vindt, geldt dat ook voor ‘mindfulness’.

Maar wat betekent het dan? Laten we een stapje terug doen.

De definitie van mindfulness

Mindfulness vindt haar oorsprong in het Oosten, waar mindfulness meditatie al ruim 2500 jaar wordt beoefend.  Mindfulness is namelijk weer een vertaling van de Boeddhistische term “satipatthana”. Satipatthana is een samengesteld woord, dat op twee manieren ontleed kan worden. Namelijk, als Sati-paṭṭhāna en als Sati-upaṭṭhāna. De afzonderlijke termen kunnen als volgt vertaald worden:
– Sati: ‘herinneren’ of ‘in gedachten houden’
– Paṭṭhāna: ‘oorsprong’ of ‘uitgangspunt’ of ‘oorzaak’
– Upaṭṭhāna: ‘aanwezigheid’ of ‘wachten op’ of ‘zorgen voor’

De samenstelling kan vervolgens geïnterpreteerd worden als “het volledig aanwezig en betrokken zijn bij alles wat je op dit moment doet – bewust van je gedachten en gevoelens, en vrij van afleiding en oordeel”

Verschillende vormen van mindfulness oefeningen

Het mooie is, mindfulness is een kwaliteit die iedereen al bezit. Je moet alleen (soms) nog leren hoe je er toegang toe kunt krijgen. Je traint deze vorm van bewustzijn, waarin je je van moment-tot-moment bewust bent, onder andere door middel van meditatie. Door het te trainen word je er vanzelf steeds vaardiger in en kun je dit op den duur niet alleen in meditaties toepassen, maar ook in het dagelijks leven. Je leert je geest als het ware om écht aanwezig te zijn en je leert jezelf om aandachtig te leven.

Hoewel mindfulness dus in iedereen aanwezig is, kan het worden ontwikkeld door middel van bewezen technieken. Hier zijn enkele voorbeelden:

1. Body scan meditatie:

het is gebruikelijk om deze meditatie liggend te doen, maar je kunt elke gewenste houding aannemen. Bij deze vorm van mediteren word je je stap-voor-stap bewust van – je raadt het al – je lichaam. Wanneer je eenmaal een ontspannen houding hebt aangenomen en een aantal keer diep adem hebt gehaald, kun je beginnen met de body scan. Sluit je ogen en begin bij je voeten, door je aandacht volledig naar je voetzolen te brengen. Probeer echt te voelen, in plaats van je voeten voor je te zien. Voel je misschien ergens tintelingen of zit er ergens spanning? Wanneer je je voetzolen helemaal voelt, kun je je aandacht naar je tenen brengen. En vervolgens naar je enkels. Je voeten als geheel. En zo werk je je hele lichaam af, van je voetzolen tot aan je kruin. Dwaal je even af? Geen probleem. Wanneer je je daar bewust van wordt, breng je je aandacht gewoon weer terug naar waar je gebleven was. En onthoud; haastige spoed is zelden goed.

2. Breathing space meditatie:

dit is een korte meditatie van zo’n 3 minuten. Perfect als je even wat minder tijd hebt, maar wel stress wilt verminderen of merkt dat negatieve emoties de overhand nemen. Je kunt deze meditatie ook een aantal keer per dag doen. Ga voor deze meditatie helemaal rechtop zitten. Je houding heeft invloed op de kwaliteit van de meditatie, omdat je lichaam en geest nauw met elkaar verbonden zijn. Door rechtop te zitten, geeft je geest je lichaam het signaal dat je je aandacht gaat verleggen, waardoor je ook daadwerkelijk makkelijker een bewuste gemoedstoestand kunt creëren. Sluit vervolgens je ogen en breng je bewustzijn naar binnen. Word je bewust van je fysieke sensaties, je emoties en je gedachten. Neem hier ongeveer 1 minuut de tijd voor.  Breng dan je aandacht naar je ademhaling. Voel je hele in- en uitademing – van je neus, tot je longen, naar je buik en weer terug – en gebruik je adem als een stabiele plek om je focus op te laten rusten. Ook dit duurt weer circa 1 minuut. Vervolgens kun je je bewustzijn uitbreiden. Waar je eerst een gerichte aandacht had op enkel de ademhaling, kun je nu de focus weer verleggen en je bewustzijn verruimen.  Geef alle gewaarwordingen de ruimte om er gewoon te zijn, ook de gewaarwording van je ademhaling. Doe ook dit weer ongeveer 1 minuut.

3. Bewegende meditatie:

als we denken aan mindfulness en mediteren, nemen we al snel aan dat we ons gaan focussen op iets dat in ons hoofd gebeurt. Hoewel dit voor een deel zeker waar is, begint en eindigt meditatie in het lichaam. Het houdt in dat je de tijd neemt om aandacht te besteden aan waar je bent en wat er gebeurt, en dat begint met bewust zijn van je lichaam. Dit kan heel rustgevend zijn, omdat ons lichaam interne ritmes heeft die helpen om te ontspannen, als we het een kans geven. Door middel van yoga, t’ai chi of qi gong kun je je volledig concentreren op je lichamelijke gewaarwordingen terwijl je gedachten en emoties loslaat wanneer je bezig bent.

Benieuwd hoe vaak je per dag in een ‘mindfulle’ staat bent? Je kunt de Mindful Attention Awareness Score gebruiken om te zien waar je staat. Hoe hoger de score, hoe groter je vermogen om bewust aanwezig te zijn. En scoor je nog niet zo hoog als je zou willen? Lees dan hoe je van mediteren een gewoonte kunt maken: Mediteren voor beginners in 7 stappen.

Bekijk alle artikelen

Uitgelichte partners

Jouw profiel hier uitlichten?

Neem contact met ons op