Hoe krijg je controle over je gewicht?

Lichaamsvet wordt vaak gezien als een nutteloos, flubberend, lichaamsaanhangel. Kilo’s die je elke dag met je mee sleept en waar je – als je dit artikel leest – hoogstwaarschijnlijk van af wilt. Als je het algemene advies om af te vallen, minder eten en meer bewegen, al hebt opgevolgd en nog steeds geen blijvend resultaat ziet, kan dat behoorlijk frustrerend zijn.

Het zal misschien geen verrassing voor je zijn, dat dit algemene advies voor heel veel mensen niet werkt. Dan zouden er namelijk een stuk minder mensen last hebben van overgewicht. In Nederland had in 2020 de helft (!) van alle volwassenen overgewicht. Hoe komt het dat we met z’n allen geen controle kunnen krijgen over ons gewicht?

En belangrijker, hoe kom je van dat overtollige lichaamsvet af? Laten we eerst eens kijken naar de functie van lichaamsvet. Wanneer je eenmaal begrijpt hoe het lichaam werkt, kun je namelijk ook makkelijker de juiste signalen aan je lichaam geven en blijvend controle krijgen over je gewicht.

Lichaamsvet heeft een functie

Lichaamsvet heeft een belangrijke en nuttige functie en is net zulk dynamisch weefsel als al je andere organen. Net als al je organen, die allemaal een duidelijke rol hebben, hebben vetcellen dat ook. Medisch gezien, voldoen vetcellen zelfs aan de definitie ‘orgaan’. En net als bij elk ander orgaan, kunnen ook vetcellen goed of slecht functioneren en word je ziek zodra het niet meer goed functioneert. Maar, wat is dan de functie?

De hoofdfunctie van vetcellen is het opslaan en vrijgeven van energie. De opgeslagen energie komt voort uit voedsel en wordt opgeslagen in de vorm van vet. Die opgeslagen energie kun je vervolgens gebruiken als er voedselschaarste heerst. Je kunt het zien als een soort van koelkast met bewaarde energie voor later. Vroeger was dat natuurlijk heel handig, wanneer je niet makkelijk naar de supermarkt kon gaan en van te voren wist wanneer je weer opnieuw kon eten. Tegenwoordig is het voor de meeste mensen zo makkelijk om aan eten te komen, dat die ‘koelkast’ niet perse nodig is.

En eigenlijk is het dus ook helemaal niet logisch, dat je je futloos, vermoeid en energieloos voelt wanneer je zo’n reserve aan extra energie met je meedraagt (letterlijk).

Een efficiënt metabolisme (stofwisseling) zal er voor zorgen dat het opslaan en vrijgeven van energie in balans blijft. We kunnen echter allemaal zien dat een gemiddeld lichaam niet in staat is om die balans te behouden. De verklaring die hier vaak voor wordt gegeven is “mensen eten veel meer dan dat ze verbranden”. Dit suggereert echter dat je door simpelweg minder te eten van je overgewicht af komt. Als het zo makkelijk zou zijn, waarom heeft dan toch de helft van de volwassenen in Nederland last van overgewicht?

Waarom calorieën tellen niet leidend is voor een gezonder gewicht

De aanname dat minder eten vanzelfsprekend leidt tot een lager gewicht komt nog uit de tijd waarin we dachten dat calorieën een vast gegeven waren: een meeteenheid. Stel dat je er vanuit gaat dat je per dag niet meer dan 1800 calorieën mag eten om af te vallen, dan ga je er vanuit dat elke calorie dezelfde uitkomst geeft. Je kijkt dan dus naar de totale hoeveelheid, net zoals 1 liter of 1 milliliter. Maar 1 liter water of 1 liter chocomel drinken is nogal een groot verschil. En bovendien een groot verschil in hoe je lichaam daarop reageert.

Het probleem van deze methode is dus dat er over het hoofd wordt gezien dat de inhoud van de calorie bepaalt welke genen er in je lichaam worden aangesproken, welke hormonen er worden geactiveerd of onderdrukt en welke neurotransmitters er wel of niet in je bloed komen. Dit klinkt misschien als een hoop abracadabra, maar het belangrijkste om hier te onthouden is, dat de informatie in een calorie bepalend is voor je bloedsamenstelling en dit laatste geeft een boodschap aan je cellen. In dit geval, of je vetcellen kwijtraakt of juist vermenigvuldigd.

1 kilo lichaamsvet staat gelijk aan ongeveer 7700 calorieën. Dit zou je ongeveer 3 dagen optimaal energie moeten kunnen geven als je er van uitgaat dat vrouwen gemiddeld 2000 en mannen gemiddeld 2500 calorieën per dag nodig hebben. Heb je 10 kilo overgewicht, dan draag je dus een maand aan energie met je mee.

Lichaamsvet is er, om ons energie te blijven geven voor als we even geen eten voor handen hebben. Het is dus helemaal niet logisch dat je weinig energie hebt en je futloos, vermoeid, duizelig of geïrriteerd voelt als je even geen eten hebt, maar wel een shitload aan overtollige vetcellen hebt.

Als je gewicht kwijt wilt, wil je eigenlijk voor altijd van die overtollige vetcellen af. En hier zit ‘m nou net het belangrijke verschil.

Je kunt in 1 week tijd een aantal kilo’s kwijt raken door minder te eten, maar dat is iets anders dan vetcellen kwijtraken. Daarom kunnen sommige mensen heel weinig eten en toch niet afvallen of zelfs aankomen.

We communiceren op een hele directe manier met onze cellen door onze bloedsamenstelling. Je bloedsamenstelling wordt bepaald door je leefomgeving. Dus door wat je eet en drinkt, maar ook door wat je denkt, de luchtkwaliteit, zonlicht, water, of je in een stressvolle omgeving woont, enzovoort.

Het mooie is, dat je door deze directe manier van communiceren ook een directe invloed hebt op de uitkomst. Je moet alleen leren hoe je het juiste signaal afgeeft, zodat je ook het gewenste resultaat ziet. Als je je vitaler en energieker wilt voelen, vetcellen kwijt wilt of in het algemeen gewoon een betere gezondheid wilt, zijn er een aantal belangrijke dingen die je zult moeten veranderen.

Het begint echter bij de realisatie dat wat je eet een grotere invloed heeft op de uitkomst dan de hoeveelheid die je eet.

Dus, hoe krijg je controle over je gewicht

Onze cellen zijn extreem gevoelig voor de signalen die uit ons bloed komen (welke jij dus o.a. beïnvloed met wat je eet). Elk eetmoment en elke leefstijlkeuze heeft een impact: jij bepaalt of je de samenstelling van je bloed positief of negatief beïnvloedt.

Een vetcel heeft namelijk een goede reden nodig om te vertrekken

Eigenlijk wil een vetcel alleen maar weten of je veilig bent, alles onder controle hebt en niet in gevaar bent. En vetcel is namelijk ontworpen voor tijden dat er gevaar op de loer ligt, dat voedsel niet voorhanden is en je langere tijd zonder eten moet kunnen. Je (vet)cellen communiceren constant met elkaar. En voeding is de meest directe manier van communiceren met je lichaam. De tool waarmee jij het signaal naar je cellen kunt beïnvloeden.

En nu komen we bij de kern: er zijn ingrediënten die je hoogstwaarschijnlijk eet, die deze communicatie verstoren. Als je vetcellen kwijt wilt, begin dan bij het aanpakken van datgene wat (vet)celcommunicatie blokkeert: laaggradige ontstekingen.

Ga aan de slag met je ontstekingswaarden

Als je eenmaal veel vetcellen hebt, heb je meer kans op laaggradige ontstekingen in je lichaam. Dit zijn geen korte, heftige ontstekingen, zoals bijvoorbeeld bij een bacteriële infectie. Het zijn langdurige, lichte ontstekingen die niet alleen tot allerlei ziekten kunnen leiden (zoals diabetes en hart- en vaatziekten), maar ontstekingen die ook de signalen naar je cellen verstoren en zelfs voor de aanmaak van meer vetcellen kunnen zorgen.

Er zijn verschillende elementen die invloed hebben op het ontwikkelen van deze ontstekingen. (Ongezonde) voeding is er een van. Twee van de grootste verstoorders van celcommunicatie zijn (onnatuurlijke) transvetten en geoxideerde oliën.

Vermijd dus transvetten en geoxideerde oliën

In een onderzoek waarin dieren verschillende soorten boter kregen voorgeschoteld, van natuurlijke boter, tot halvarine, margarine en andere ‘light’ boters, lieten alle dieren de onnatuurlijke varianten links liggen. Dit instinct heeft de mens overboord gegooid. En het zal je verbazen in hoeveel producten deze vetten te vinden zijn.

Transvetten komen met name voor in margarines (en halvarines), fast food, gebak, koek, snoep, chips, hard frituurvet en in verschillende tussendoortjes. Het zal echter niet snel op het etiket staan als ‘transvet’, omdat het in Nederland niet verplicht is om dit op het etiket te vermelden. Als het er op staat, dan zal het vaak onder de noemer ‘gedeeltelijk gehard (plantaardig) vet’ of ‘gedeeltelijk geharde olie’ of ‘gehydrogeneerd vet’ vermeld worden.

Naast transvetten, verstoren ook door hitte vervormde vetmoleculen in zaadoliën (zoals zonnebloemolie, koolzaadolie en raapzaadolie) de communicatie tussen je cellen. In plaats van dit soort oliën te verwarmen om in te bakken, kun je bijvoorbeeld beter ghee (geklaarde boter) gebruiken.

Gooi de handdoek niet in de ring

Terwijl jij dus zo je best doet om af te vallen, voel je je eigenlijk alleen maar vermoeider, val je niet of nauwelijks af of kom je misschien zelfs aan, doordat je onbewust ingrediënten eet die de aanmaak van vetcellen alleen maar stimuleren en het afbreken van vetcellen blokkeren. Voor veel mensen een reden om de handdoek in de ring te gooien en te leren leven met overgewicht.

Zolang je lichaam veel laaggradige ontstekingen heeft, zal je nooit je ideale gewicht behalen en je optimaal fit, energiek en gezond voelen. Dus wil je graag afvallen en gezonder worden, ga dan eerst aan de slag met je ontstekingswaarden.